Trądzik dojrzały może przybierać różny obraz kliniczny. Na skórze pojawia się wiele wykwitów, występujących jednocześnie lub zmieniających się w zależności od ekspozycji na czynniki prozapalne, podjętego leczenia. Są nimi:
- Zaskórniki otwarte (ang. blackheads, open comedones) – widoczne na skórze jako czarne kropki. Są to zaczopowane ujścia gruczołów łojowych z utlenioną treścią, na którą składa się mieszanina łoju i keratyny.
- Zaskórniki zamknięte (ang. white heads, closed comedones) – zaczopowane ujścia gruczołów łojowych bez ekspozycji ich treści na działanie powietrza. Nieutlenione sebum jest jasne, stąd angielska nazwa tego wykwitu.
- Krosta (pustules) – wyniosły ponad powierzchnię skóry wykwit z treścią ropną.
- Grudki (papules) – wyniosły ponad powierzchnię skóry, dość twardy w dotyku wykwit o średnicy nieprzekraczającej 1 cm.
- Torbiel/cysta (cystes) – wyniosły ponad powierzchnię skóry, sprężysty i miękki w dotyku wykwit zawierający treść płynną, ropną, złogi keratynowe lub łój skórny, (tzw. torbiele naskórkowe).
W trądziku dojrzałym wykwity skórne często występują w okolicach żuchwy, podbródka i linii żuchwy, choć mogą również pojawiać się na innych obszarach twarzy, szyi, dekoltu, pleców i ramion. Wykwity mogą być zapalne, bolesne i prowadzić do zaczerwienienia i obrzęku skóry wokół zmian.
Na rozwój powyższych zmian ma wpływ wszystko to, co powoduje nadmierne rogowacenie w obszarze jednostki włosowo-łojowej, zmienia skład łoju na prozapalny lub inicjuje stan zapalny w innym mechanizmie. Może to być działanie bezpośrednie lub pośrednie, które na pierwszy rzut oka trudno skojarzyć z wystąpieniem trądziku (np. substancje zawarte w żywności wpływające na receptory hormonów płciowych).
POSTĘPOWANIE ZABIEGOWE W ACNE TARDA
Pod pojęciem szerokiego wachlarza możliwości, do którego odniosłam się we wstępie wpisu, kryją się wszystkie działania terapeutyczne możliwe do wprowadzenia zarówno przez pacjenta, jak i kosmetologa. Poprawa higieny trybu życia, a zatem ograniczenie spożywania nabiału i węglowodanów prostych, których rola została udowodniona w badaniach naukowych, regulacja rytmu około dobowego, regularna aktywność fizyczna i redukcja stresu, są ważnymi czynnikami mającymi wpływ na przebieg terapii. Im większe zaangażowanie podopiecznego, tym szybsze i bardziej spektakularne rezultaty.
Niecenioną pomoc w terapii trądziku stanowią także profesjonalne zabiegi. Wykonując procedury gabinetowe odpowiadamy na cztery główne zaburzenia występujące w trądziku:
- Nadmierne rogowacenie ujść gruczołów łojowych → działanie keratolityczne i komedolityczne (peelingi, retinoidy, zabiegi aparaturowe),
- Stan zapalny → działanie przeciwzapalne (peelingi, colostrum, ekstrakty roślinne, antyoksydanty, związki cynku, niacynamid etc.),
- Łojotok → działanie sebostatyczne i seboregulujące (retinoidy, niektóre peelingi, CBD, związki cynku, niacynamid),
- Kolonizacja C. acnes → działanie antybakteryjne, działanie wspierające mikrobiom skórny, działanie immunomodulujące, zapobieganie tworzeniu się środowiska beztlenowego, zapobieganie nadmiernej sekrecji łoju, który rozkładają bakterie C. acnes (substancje antybakteryjne, wspierające mikrobiom, immunomodulujące).
Warto pamiętać o tym, że w wielu przypadkach będzie to działanie objawowe, ponieważ zabiegi nie usuną dysbiozy jelitowej, hiperandrogenizmu czy insulinooporności. Pozwalają jednak przerwać łańcuch zdarzeń, który w konsekwencji prowadzi do stanu zapalnego.
Przykład: wykonując regularnie zabiegi o znaczeniu keratolitycznym i przeciwzapalnym, zmieniamy warunki w obrębie mieszka na mniej korzystne dla rozrostu kluczowych filotypów C. acnes (dzięki temu zapobiegamy kaskadzie zapalnej i innym konsekwencjom wywołanym przez działalność tej bakterii).
Regularnie wykonywane zabiegi przynoszą również korzyści natury estetycznej (zapobiegają powstawaniu zmian potrądzikowych takich jak przebarwienia i blizny) oraz zdecydowanie poprawiają stan skóry z istniejącymi już zmianami potrądzikowymi. Tu nic nie zadziała równie skutecznie. W przypadku blizn i przebarwień zarówno farmakoterapia, jak i dietoterapia czy pielęgnacja domowa nie przyniosą tak spektakularnych rezultatów, jakie jesteśmy w stanie uzyskać łącząc te działania z profesjonalnymi zabiegami.
Więcej informacji o zabiegach kosmetologicznych i ich miejscu w terapii skóry problematycznej znalazło się w e-booku: Trądzik. Procedury zabiegowe. To publikacja zaadresowana zarówno do kosmetologów jak i dermatologów pracujących w holistyczny sposób.
