Wszystkim nam, zarówno podopiecznym zmagającym się z problemami skórnymi, jak i kosmetologom zależy na szybkich i wyraźnych efektach terapii. Specyficzne uwarunkowania – komponenta genetyczna, tryb życia (epigenetyka) sprawiają, że z praca z niekótymi dermatozami może trwać dłużej i być bardziej angażująca. Przykładem takiej dermatozy jest trądzik. 

Opublikowałam już wiele materiałów na temat trądziku. W swojej pierwszej książce Kompleksowa terapia problemów skórnych, bliżej przyjrzałam patofizjologii i czynnikiem nasilającym zmiany zapalne. Z kolei w e-booku Trądzik. Procedury zabiegowe, podzieliłam się przykładami skutecznych protokołów do przeprowadzenia w gabinecie. Wybrane zagadnienia poruszam również w publikacjach dostępnych w zakładce media lub tutaj na blogu. Dzisiaj przyszła pora na podsumowanie wiedzy dotyczącej roli suplementów diety w terapii trądziku.

Zasadniczym czynnikiem decydującym o ilości i intensywności zmian zapalnych w trądziku są receptory obecne na sebocytach, komórkach, których przerost i nadmierną aktywność obserwuje się w przebiegu trądziku. Ligandami dla tych receptorów mogą być różnorodne substancje, w tym hormony, neuroprzekaźniki i histamina. Z tego miejsca przejdźmy do roli spożywanych makro i mikroskładników, obecnych w diecie i suplementach diety. Składniki te mają wyraźny wpływ na aktywację poszczególnych ligandów. Na przykład, wzrost spożycia cukrów prostych prowadzi do zwiększonego wydzielania insuliny, co może skutkować rozwojem insulinooporności, zjawiska często obserwowanego u osób zmagających się z trądzikiem. Podobne zależności występują w przypadku glutenu, czekolady, kawy oraz wysoko przetworzonych produktów bogatych w histaminę. Histamina zajmując receptor na sebocytach, przyczyni się do rozwoju zmian zapalnych. Oczywiste jest zatem, że składniki, dostarczane z zewnątrz do organizmu mają wpływ na przebieg trądziku.

Przechodząc do kwestii suplementacji, na wstępie warto przypomnieć, że ponad 90% suplementów dostępnych na rynku może nie przynosić oczekiwanych rezultatów, a ich stosowanie nie zawsze koresponduje z deklaracjami producenta. Brak regulacji prawnych i klasyfikacja suplementów jako środków spożywczych, a nie leków, stanowi główną przyczynę tej sytuacji. A co z pozostałymi 10%? To właśnie w tej grupie znajdują się produkty, których działania oczekujemy, gdy myślimy o wsparciu terapii zabiegowej, suplementami. Rzetelność i skuteczność tych preparatów mogą wynikać z bardziej precyzyjnych procesów produkcyjnych, staranności w doborze składników oraz badań naukowych potwierdzających ich skuteczność.

Jakie suplementy diety stosować w przypadku trądziku?

1. Nienasycone kwasy tłuszczowe.

• Kwasy omega-3.

Kwas tłuszczowy omega-3, zwłaszcza kwas alfa-linolenowy (ALA), eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), wykazują zdolność do hamowania biosyntezy mediatorów prozapalnych, takich jak prostaglandyny i leukotrieny. Ich aktywność przeciwzapalna wynika z konkurencyjnego hamowania enzymów kluczowych w syntezie mediatorów zapalnych, m.in. cyklooksygenazy (COX) i lipooksygenazy (LOX). Suplementacja kwasami omega-3 skutkuje zmniejszeniem produkcji mediatorów prozapalnych w skórze, co może wpłynąć na zmniejszenie aktywności gruczołów łojowych. 

• Kwasy omega-6.

Kwasy tłuszczowe omega-6. Kwas arachidonowy (AA), będący prekursorem mediatorów prozapalnych, takich jak prostaglandyny i leukotrieny, stanowi jedną z głównych gałęzi szlaku metabolicznego kwasów omega-6. Ich aktywność prozapalna wynika z udziału w procesach biosyntezy mediatorów, które z kolei modulują stany zapalne w skórze. Suplementacja kwasami omega-6, choć nieco kontrowersyjna w kontekście trądziku, jest związana z regulacją produkcji mediatorów prozapalnych. Odpowiednie proporcje między kwasami omega-3 a omega-6 są kluczowe dla utrzymania równowagi między działaniami przeciwzapalnymi a prozapalnymi. 

Rekomendowane suplementy diety z kwasami omega:

• Nordic Naturals,
• Norsan (kod 10% na stronie norsan.pl : aznorsanpl10).

2. Witamina D3.

Witamina D3 wspiera zdrowie skóry poprzez modulację procesów zapalnych na poziomie komórkowym. Poprzez wpływ na cytokiny zmniejsza reakcję zapalną. Ponadto, witamina D3 manifestuje zdolność oddziaływania na procesy różnicowania się komórek skóry, co prowadzi do zmniejszenia problematyki rogowacenia.

Rekomendowane suplementy diety z witaminą D3:

• Puromedica D3,
• Dr. Jacobs ADEK,
• ADEK-Vitum/D-Vitum Forte.

3. Cynk.

Cynk wykazuje zdolność blokowania aktywności 5-α-reduktazy, enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie testosteronu w dihydrotestosteron (DHT), który jest związany z nasileniem objawów trądzikowych. Dlatego też niedobór cynku może sprzyjać nasileniu zmian trądzikowych,

Jednak długotrwałe stosowanie cynku może prowadzić do niedoboru miedzi. Z tego tytułu w przypadku długoterminowej suplementacji cynku (>3 miesięcy) należy monitorować wyniki obu pierwiastków. Najlepsze formy przyswajalne to pikolinian i glukonian cynku. Pikolinian charakteryzuje się wysoką biodostępnością, a glukonian jest łatwo tolerowany przez wrażliwe żołądki. 

Rekomendowane suplementy diety z cynkiem:

• ForMeds Bicaps Zinc,
• Jarrow Zinc Balance (połączenie cynku i miedzi),
• NOW L-OptiZinc (połączenie cynku i miedzi).

4. Probiotyki, prebiotyki, symbiotyki. 

Związek między problemami jelitowymi a trądzikiem nie został w pełni zrozumiany, ale obserwuje się podwyższony poziom endotoksyny bakteryjnej u pacjentów z trądzikiem. Badania sugerują, że endotoksemia może wynikać z przecieku bariery jelitowej, co umożliwia przedostawanie się endotoksyny do krwi, a następnie do skóry, wywołując stany zapalne i zaburzenia na poziomie skóry. Zauważono również niekorzystne zmiany w mikrobiomie nie tylko u pacjentów z trądzikiem, ale także u innych z dermatozami zapalnymi. Badania in vitro wykazały, że niektóre szczepy probiotyczne, takie jak Bacillus Subtilis HU5, Streptococcus salivarius, Lactococcus sp. HY 449 oraz Lactobacillus salivarius LS03, produkują substancje przeciwbakteryjne, które hamują wzrost C. acnes. Bifidobacterium adolescentis SPM0308 kontroluje wzrost zarówno C. Acnes, jak i S. Aureus dzięki aktywności przeciwbakteryjnej.

Włączenie suplementacji probiotycznej u pacjentów z trądzikiem może być korzystne z kilku powodów. Probiotyki modulują odpowiedź immunologiczną, ograniczają wzrostu patogennych bakterii w jelitach i na skórze, zwiększają produkcję antyoksydantów i witamin, w tym witamin z grupy B, istotnych dla zdrowia skóry i poprawiają integralności bariery jelitowej, co wpływa pośrednio na funkcjonowanie bariery skórnej.

Rekomendowane probiotyki:

• Microbiome Labs Megasporebiotic oraz HU58,
• Dr. Mercola Complete Probiotics.

5. Inozytole. 

Inozytol jest cyklicznym węglowodanem o strukturze podobnej do witamin, często określanym mianem witaminy B8. Występuje w różnych postaciach, z których najbardziej rozpowszechnionymi izomerami są mio-inozytol i D-chiro-inozytol. Organizm ludzki syntetyzuje inozytol głównie w nerkach, wątrobie, jądrach, gruczole sutkowym i mózgu. Naturalnie obecny jest również w produktach pełnoziarnistych, orzechach, cytrusach, kiełkach pszenicy, fasoli i drożdżach. Inozytol oraz jego pochodne wykazują różnorodne działania metaboliczne. W terapii trądziku istotne znaczenie mają: regulacja stężeń hormonów płciowych, zwłaszcza androgenów, co może być korzystne w przypadku hiperandrogenizmu czy zespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz wspomaganie procesów metabolizmu glukozy i poprawa wskaźnika HOMA-IR, oceniającego stopień insulinooporności.

Rekomendowane suplementy diety z inozytolami:

• Aliness Inozytol,
• Swanson D-chiro-inozytol.

6. Składniki o działaniu przeciwzapalnym/antyoksydacyjnym.

Wprowadzenie tej grupy składników do terapii trądziku może przyczynić się do skuteczniejszej kontroli procesów zapalnych skóry. Wśród składników o przebadanym działaniu znajdują się: NAC, kwas alfa-liponowy, laktoferyna, kolostrum, kurkumina.

Rekomendowane suplementy diety o działaniu przeciwzapalnym:

• Inamia Lactoferrine Plus,
• Solgar NAC,
• Genactiv Colostrum.

Na samym końcu chciałabym poinformować o niedawnej premierze nowej kategorii suplementów diety – dermosuplementów, dedykowanych na problem skórny od Polskiej marki Carein. Miałam przyjemność uczestniczenia w procesie tworzenia receptur suplementów, wykorzystując wiedze i doświadczenie w pracy gabinetowej. Jednym z preparatów dostępnych w linii jest Hormonal Acne Skin, w którym to znalazły się składniki takie jak: inozytole, cynk, N-acetylocysteina. Na hasło Agata15, otrzymacie 15% zniżki na stronie Carein.