Retinol – czysta witamina A. To jedyna substancja zarejestrowana jako lek o działaniu przeciwstarzeniowym. Składnik nieoceniony w świecie kosmetologii, odpowiadający za wiele procesów zachodzących w skórze i naskórku. Dzięki dobrej tolerancji przez skórę, z powodzeniem może być stosowana w leczeniu trądziku różowatego (stymulacja angiogenezy), trądziku pospolitego (rozluźnienie połączeń desmosomalnych, ograniczenie komedogenezy), przebarwieniach czy chorobach związanych z nieprawidłowym procesem rogowacenia (AZS, łuszczyca, zapalenie mieszków włosowych, rybia łuska), a także w leczeniu nowotworów. Retinol i pochodne witaminy A skutecznie spowalniają starzenie, zwiększając ilość kolagenu i elastyny oraz działając naprawczo.
Działanie retinolu
Witamina A należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, dobrze przenika przez warstwę rogową. Retinol w skórze przekształca się do kwasu retinowego, który łącząc się z receptorami, wywołuje efekt na poziomie DNA. Wywiera wpływ na procesy takie jak: metabolizm białek, metabolizm komórkowy i podziały komórkowe. W naskórku przyczynia się do wydzielania czynników wzrostu. Retinol jest odpowiedzialny za proliferacje komórek i przyspieszanie turn over (czasu przejścia keratynocytu z warstwy postawnej naskórka do warstwy rogowej). W skutek poprawy struktury warstwy rogowej dochodzi do wzmocnienia funkcji obronnej naskórka i zmniejszenia międzykomórkowej utraty wody. Retinol:
- Odpowiada za prawidłowe różnicowanie komórek
- Przyspiesza proces podziałów komórkowych
- Hamuje metaloproteinazy – enzymy odpowiedzialne za rozkład elastyny i kolagenu
- Hamuje wolne rodniki, działa antyoksydacyjnie
- Odpowiada za syntezę hormonów steroidowych
- Wspomaga równomierne rozłożenie barwnika (melaniny) w skórze – rozjaśnienie skóry
- Wspomaga proces angiogenezy – powstawania naczyń krwionośnych, redukuje rumień
- Redukuje ilość zmian zapalnych wywołanych nadmiarem sebum (regulacja pracy sebocytów), ograniczenie komedogenezy. Retinol i jego pochodne pełnią istotną rolę w leczeniu trądziku.
Retinol w praktyce
- Aplikacja na skórę retinolu wywołuje natychmiastowy dopływ cytokin prozapalnych, mogących skutkować: pieczeniem, swędzeniem, zaczerwienieniem, łuszczeniem (tzw. reakcja retinoidowa)
- W zależności od stosowanego preparatu – składu, stężenia witaminy A, efekty pojawiają się po 2-3 miesiącach od rozpoczęcia kuracji. Dla pełnej efektywności kuracji istotne jest zachowanie odpowiedniego odstępu między zabiegami – 14-21 dni.
- Podczas stosowania retinolu należy włączyć suplementację cynkiem, jest on niezbędny dla prawidłowej przemiany retinolu w kwas retinowy, a dopiero ten ostatni wywiera wpływ na metabolizm komórkowy
- Z uwagi na przyspieszony proces złuszczania i nadwrażliwość skóry, niezbędne jest łączenie terapii retinoidami z ochroną przeciwsłoneczną. Więcej o tym jak stosować kremy z filtrem przeczytasz tutaj.
Jak często można stosować zabiegi/kosmetyki z retinoidami?
Dla uzyskania widocznych efektów najlepiej jest stosować terapie z retinolem dwa razy w roku, przy czym może to być połączenie terapii gabinetowej – zabiegi o wysokim stężeniu retinolu na zmianę z terapią domową – kremy z retinolem lub inną pochodną witaminy A. Badania wykazały, że zaniechanie stosowania retinolu na kilka (5-6) miesięcy skutkuje powróceniem skóry do kondycji sprzed terapii.
Jak zmniejszyć podrażnienia skóry?
Dla zminimalizowania działań ubocznych retinolu, zrezygnuj z peelingów mechanicznych i preparatów z kwasami. Suchość skóry spowodowana jest spadkiem ceramidów (struktur, które spajają komórki naskórka) i spłyceniem naskórka. W celu zmniejszenia podrażnienia, suchości i pieczenia skóry stosuj kremy o bogatych formułach. Moimi ulubieńcami są krem Avene Cold Cream i Avene Cicalfate.
W jaki sposób przygotować się do zabiegu z użyciem retinolu?
Aby uzyskać odpowiednią tolerancję na retinol, przed rozpoczęciem terapii kosmetologicznej włącz do domowej pielęgnacji skóry kosmetyk z niewielkim stężeniem witaminy A – np. krem z 0,025% retinolem. Podczas zakupu preparatu z witaminą A do użytku domowego zwrócić uwagę na zawartość dodatkowych antyoksydantów i cynku, potęgują one efekt witaminy A.